Το βασικό νομικό ζήτημα που απασχόλησε το Δικαστήριο στην παρούσα απόφαση (δείτε ολόκληρη την απόφαση υπέρ της NEWLAW - η οποία δημοσιεύτηκε και στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών NOMOS- εδώ) είναι οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις ευεργετικές διατάξεις του Ν.3869/2010, για τη ρύθμιση των οφειλών και την προστασία της πρώτης κατοικίας υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων.

Καταρχάς, ενδιαφέρον παρουσιάζει η απόρριψη ως μη νόμιμου του αιτήματος του οφειλέτη για επικύρωση του σχεδίου διευθέτησης των οφειλών σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.3869/2010, καθώς κατά το Δικαστήριο η επικύρωση του σχεδίου διευθέτησης δεν αποτελεί αντικείμενο της αίτησης αλλά νόμιμη συνέπεια της ελεύθερης συμφωνίας των διαδίκων, οι οποίοι μπορεί να συμφωνήσουν σ’ ένα σχέδιο διευθέτησης των οφειλών, οπότε και το Δικαστήριο έρχεται να επικυρώσει και να δώσει στη συμφωνία αυτή ισχύ δικαστικού συμβιβασμού. Σε περίπτωση μη συμφωνίας των διαδίκων, το Δικαστήριο λοιπόν δεν επικυρώνει κάποιο σχέδιο διευθέτησης αλλά ορίζει το ίδιο πώς θα διευθετηθούν οι οφειλές. Αξίζει βέβαια στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι στην πράξη, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του και πολλές φορές αποδέχεται αυτούσιο το σχέδιο διευθέτησης που έχει καταθέσει ο οφειλέτης, εφόσον όπως συνηθίζεται με βάση τις ισχύουσες μέχρι 31-12-2015 διατάξεις το σχέδιο οφειλής περιλάμβανε τη διάσωση της πρώτης κατοικίας με την αποπληρωμή του 80% της αντικειμενικής αξίας σε διάστημα από 20 έως 35 έτη.

Κατά το άρθρο 9 του Ν. 3869/2010, «Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών (…) ορίζεται εκκαθαριστής». Τίθενται δηλαδή δύο προϋποθέσεις για την εκποίηση της περιουσίας του οφειλέτη. Αρχικά πρέπει η περιουσία να είναι ρευστοποιήσιμη, κάτι που κατά τη νομολογία σημαίνει ότι αναμένεται να προκαλέσει αγοραστικό ενδιαφέρον. Δεύτερη προϋπόθεση είναι η εκποίηση της περιουσίας να κρίνεται απαραίτητη. Σύμφωνα δηλαδή με τη νομολογία κάτι μπορεί να είναι μεν ρευστοποιήσιμο, αλλά λόγω των εξόδων εκποίησης, το ποσό της ρευστοποίησης να μειώνεται σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που καθιστά τη εκποίηση ουσιαστικά απρόσφορη. Ακολουθώντας αυτό το νομολογιακό προηγούμενο, το  Δικαστήριο ορθά έκρινε ότι τα μεταφορικά μέσα του αιτουμένου, μια μοτοσυκλέτα και ένα αυτοκίνητο, είναι  μη πρόσφορα προς εκποίηση, συνεκτιμώντας τη μικρή εμπορική τους αξία και  ότι δεν αναμένεται να προκαλέσουν αγοραστικό ενδιαφέρον, δεδομένης της παλαιότητάς τους και των εξόδων εκποίησης.

Εν συνεχεία, δεχόμενο ότι συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτουμένου οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στις ρυθμίσεις του Ν. 3869/2010 και συγκεκριμένα σε αυτές του άρθρου 8 παρ. 5 και 9 παρ. 2, λαμβάνοντας υπόψη τα μηνιαία έσοδα και έξοδα του αιτουμένου καθώς και το γεγονός ότι ήταν άνεργος, το Ειρηνοδικείο Βασιλικών ρυθμίζει τα χρέη του αιτουμένου με μηδενικές καταβολές προς την πιστώτρια τράπεζα. Παράλληλα, εξαιρεί από την εκποίηση, για τους ίδιους λόγους, την κύρια κατοικία του αιτουμένου με την καταβολή του 80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που αποτελεί την πρώτη κατοικία του σε 240 μηνιαίες δόσεις.

Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η απόφαση του δικαστηρίου ως προς το σημείο που δέχεται, κατόπιν αίτησης του αιτουμένου, ότι θα πρέπει να συνυπολογιστούν στο τελικό ποσό που καλείται να καταβάλει ο αιτούμενος στην πιστώτρια τράπεζα, τα ποσά που έχει καταβάλει ήδη σ’ αυτή βάσει της προσωρινής διαταγής που ρύθμισε τον τρόπο και το ποσό αποπληρωμής της πιστώτριας μέχρι την ημέρα συζήτησης της υπόθεσης.

Εν κατακλείδι, το Δικαστήριο κάνοντας ορθή εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3869/2010 και έχοντας υπόψη του τον προστατευτικό σκοπό του συγκεκριμένου νόμου, πραγματώνει τον σκοπό αυτό, προχωρώντας σε μεγάλη ελάφρυνση της κατάστασης του κοινωνικοοικονομικά ασθενούς αιτουμένου. Τα χρέη του αιτουμένου διαγράφονται και η κύρια κατοικία του διασώζεται, χωρίς να «τιμωρείται» ο οφειλέτης με την εκποίηση παλιών και πολυχρησιμοποιημένων μεταφορικών μέσων που δεν έχουν ουσιαστικά αγοραστικό ενδιαφέρον και αφού ληφθεί υπόψιν ότι έχει καταβάλει αρκετές χιλιάδες ευρώ μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης.

Χρήστος Κεσόγλου

Ασκούμενος Δικηγόρος, Απόφοιτος Νομικής Α.Π.Θ.