04 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016
Σκοτώνοντας το wi-fi; Η ευθύνη του παρόχου υπηρεσιών ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο

 

της Κατερίνας Ασημακοπούλου

 

         Τι συμβαίνει όταν θίγονται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κάποιου φυσικού ή νομικού προσώπου μέσω ενός δικτύου παροχής υπηρεσιών διαδικτύου; Ευθύνεται νομικά ο πάροχος αυτών των υπηρεσιών για την προσβολή των δικαιωμάτων αυτών και πώς μπορεί να εξισορροπηθεί η προστασία του δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας με την προστασία του δικαιώματος πληροφόρησης των αποδεκτών; Με τα ζητήματα αυτά καταπιάνεται η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκδόθηκε την 15η Σεπτεμβρίου 2016, κρίνοντας πάνω στην υπόθεση C-484/14.


         Σύμφωνα με το ιστορικό της, ο T. Mc Fadden διευθύνει μια επιχείρηση τεχνικού εξοπλισμού στα πλαίσια της οποίας λειτουργεί ένα ασύρματο δίκτυο, που προσφέρει δωρεάν και ανώνυμη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τον Οκτώβριο του 2010 ένα μουσικό έργο, τα δικαιώματα του οποίου ανήκαν στην Sony Music, προσφέρθηκε δωρεάν στο διαδίκτυο, όχι από τον ίδιο τον Mc Fadden, αλλά πιθανότατα από κάποιον από τους χρήστες του δικτύου του. Όταν η Sony όχλησε τον Mc Fadden, άρχισαν μεταξύ τους οι δικαστικές διαμάχες. Ο Mc Fadden θεμελίωσε την έλλειψη ευθύνης του στο άρθρο 12, παρ.1 της Οδηγίας 200/31, με αποτέλεσμα να υποβληθεί προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ από το Πρωτοδικείο του Μονάχου. Στο άρθρο αυτό ορίζεται ότι ο πάροχος υπηρεσιών μιας κοινωνίας πληροφορίας δεν φέρει ευθύνη όσον αφορά τις μεταδιδόμενες σε αυτήν πληροφορίες.


         Η προδικαστική απόφαση που εξέδωσε το ΔΕΕ ρίχνει νέο φως σε τρία κρίσιμα ζητήματα αναφορικά με το ζήτημα της ευθύνης του παρόχου υπηρεσιών. Πρώτον, διευκρινίζεται ότι, παρόλο που στο πλαίσιο του αρ.12 «υπηρεσίες» θεωρούνται εκείνες οι υπηρεσίες που συνήθως παρέχονται έναντι αμοιβής, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του και εκείνες οι υπηρεσίες που προσφέρονται δωρεάν προκειμένου να διαφημιστούν προϊόντα ή υπηρεσίες που πωλούνται ή παρέχονται από τον πάροχο των υπηρεσιών. Αυτό είναι μια σημαντική διευκρίνιση, όπως όμως παρατηρεί η καθηγήτρια Λόρνα Γουντς, δεν υπάρχει καμιά αναφορά στο αν εμπίπτει στην διάταξη και μια αντίστοιχη υπηρεσία παροχής, η οποία όμως δεν έχει κανένα οικονομικό ενδιαφέρον, δεν συνδέεται δηλαδή καν με την διαφήμιση.


        Δεύτερον, το ΔΕΕ αποφάνθηκε ότι, ο θιγείς από την προσβολή των δικαιωμάτων του επί ενός έργου δεν δικαιούται μεν αποζημίωση από τον πάροχο των υπηρεσιών, δικαιούται όμως να ζητήσει από το πρόσωπο αυτό τόσο την μελλοντική παράλειψη της εν λόγω προσβολής όσο και την επιστροφή των εξόδων οχλήσεων και δικαστικών εξόδων στα οποία αυτός υπεβλήθη. Πρόκειται εδώ για μια αξιοπρόσεκτη διάκριση περιπτώσεων, η οποία, όπως αναφέρει η κ. Γουντς, διαφέρει από την προσέγγιση του Γενικού Εισαγγελέα του ΔΕΕ και μπορεί να έχει σημαντικές οικονομικές συνέπειες για τις εταιρίες εκείνες που έχουν οχληθεί λόγω παραβίασης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε αντίστοιχα πλαίσια.


         Τέλος, το ΔΕΕ κατέληξε ότι προκειμένου να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων και εκείνης της ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο σε συνδυασμό με την οικονομική ελευθερία του παρόχου, η προστασία της συνδέσεως στο διαδίκτυο με χρήση κωδικού αποτελεί το πιο πρόσφορο μέσο. Με στόχο την τήρηση της αρχή της αναλογικότητας, φαίνεται ότι η χρήση password που υποχρεώνει τον χρήστη να αποκαλύψει την ταυτότητα του και έτσι να απωλέσει την ανωνυμία του, είναι ο καλύτερος τρόπος πρακτικής εναρμόνισης των αλληλοσυγκρουόμενων εν προκειμένω δικαιωμάτων αυτών.


        Θα πρέπει να συμπεράνουμε από την απόφαση του ΔΕΕ ότι στο εξής θα απαιτείται από όλα τα δίκτυα να θεσπίσουν μέτρα σαν το παραπάνω προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση τους από κάποιον με σκοπό την παραβίαση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας; Όπως παρατηρεί η κ. Γουντς, κάτι τέτοιο θα είχε σοβαρές συνέπειες τόσο όσον αφορά την ανωνυμία στο διαδίκτυο όσο και την ανάπτυξη των υπηρεσιών wi-fi. Θα φανεί στην πορεία το αν και κατά πόσο η χρήση κωδικού είναι όντως το αναγκαίο και πρόσφορο μέσο για τον συγκερασμό των συγκρουόμενων προαναφερθέντων δικαιωμάτων.

Σκοτώνοντας το wi-fi; Η ευθύνη του παρόχου υπηρεσιών ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο

 

της Κατερίνας Ασημακοπούλου

 

         Τι συμβαίνει όταν θίγονται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας κάποιου φυσικού ή νομικού προσώπου μέσω ενός δικτύου παροχής υπηρεσιών διαδικτύου; Ευθύνεται νομικά ο πάροχος αυτών των υπηρεσιών για την προσβολή των δικαιωμάτων αυτών και πώς μπορεί να εξισορροπηθεί η προστασία του δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας με την προστασία του δικαιώματος πληροφόρησης των αποδεκτών; Με τα ζητήματα αυτά καταπιάνεται η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκδόθηκε την 15η Σεπτεμβρίου 2016, κρίνοντας πάνω στην υπόθεση C-484/14.


         Σύμφωνα με το ιστορικό της, ο T. Mc Fadden διευθύνει μια επιχείρηση τεχνικού εξοπλισμού στα πλαίσια της οποίας λειτουργεί ένα ασύρματο δίκτυο, που προσφέρει δωρεάν και ανώνυμη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τον Οκτώβριο του 2010 ένα μουσικό έργο, τα δικαιώματα του οποίου ανήκαν στην Sony Music, προσφέρθηκε δωρεάν στο διαδίκτυο, όχι από τον ίδιο τον Mc Fadden, αλλά πιθανότατα από κάποιον από τους χρήστες του δικτύου του. Όταν η Sony όχλησε τον Mc Fadden, άρχισαν μεταξύ τους οι δικαστικές διαμάχες. Ο Mc Fadden θεμελίωσε την έλλειψη ευθύνης του στο άρθρο 12, παρ.1 της Οδηγίας 200/31, με αποτέλεσμα να υποβληθεί προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ από το Πρωτοδικείο του Μονάχου. Στο άρθρο αυτό ορίζεται ότι ο πάροχος υπηρεσιών μιας κοινωνίας πληροφορίας δεν φέρει ευθύνη όσον αφορά τις μεταδιδόμενες σε αυτήν πληροφορίες.


         Η προδικαστική απόφαση που εξέδωσε το ΔΕΕ ρίχνει νέο φως σε τρία κρίσιμα ζητήματα αναφορικά με το ζήτημα της ευθύνης του παρόχου υπηρεσιών. Πρώτον, διευκρινίζεται ότι, παρόλο που στο πλαίσιο του αρ.12 «υπηρεσίες» θεωρούνται εκείνες οι υπηρεσίες που συνήθως παρέχονται έναντι αμοιβής, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του και εκείνες οι υπηρεσίες που προσφέρονται δωρεάν προκειμένου να διαφημιστούν προϊόντα ή υπηρεσίες που πωλούνται ή παρέχονται από τον πάροχο των υπηρεσιών. Αυτό είναι μια σημαντική διευκρίνιση, όπως όμως παρατηρεί η καθηγήτρια Λόρνα Γουντς, δεν υπάρχει καμιά αναφορά στο αν εμπίπτει στην διάταξη και μια αντίστοιχη υπηρεσία παροχής, η οποία όμως δεν έχει κανένα οικονομικό ενδιαφέρον, δεν συνδέεται δηλαδή καν με την διαφήμιση.


        Δεύτερον, το ΔΕΕ αποφάνθηκε ότι, ο θιγείς από την προσβολή των δικαιωμάτων του επί ενός έργου δεν δικαιούται μεν αποζημίωση από τον πάροχο των υπηρεσιών, δικαιούται όμως να ζητήσει από το πρόσωπο αυτό τόσο την μελλοντική παράλειψη της εν λόγω προσβολής όσο και την επιστροφή των εξόδων οχλήσεων και δικαστικών εξόδων στα οποία αυτός υπεβλήθη. Πρόκειται εδώ για μια αξιοπρόσεκτη διάκριση περιπτώσεων, η οποία, όπως αναφέρει η κ. Γουντς, διαφέρει από την προσέγγιση του Γενικού Εισαγγελέα του ΔΕΕ και μπορεί να έχει σημαντικές οικονομικές συνέπειες για τις εταιρίες εκείνες που έχουν οχληθεί λόγω παραβίασης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε αντίστοιχα πλαίσια.


         Τέλος, το ΔΕΕ κατέληξε ότι προκειμένου να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων και εκείνης της ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο σε συνδυασμό με την οικονομική ελευθερία του παρόχου, η προστασία της συνδέσεως στο διαδίκτυο με χρήση κωδικού αποτελεί το πιο πρόσφορο μέσο. Με στόχο την τήρηση της αρχή της αναλογικότητας, φαίνεται ότι η χρήση password που υποχρεώνει τον χρήστη να αποκαλύψει την ταυτότητα του και έτσι να απωλέσει την ανωνυμία του, είναι ο καλύτερος τρόπος πρακτικής εναρμόνισης των αλληλοσυγκρουόμενων εν προκειμένω δικαιωμάτων αυτών.


        Θα πρέπει να συμπεράνουμε από την απόφαση του ΔΕΕ ότι στο εξής θα απαιτείται από όλα τα δίκτυα να θεσπίσουν μέτρα σαν το παραπάνω προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση τους από κάποιον με σκοπό την παραβίαση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας; Όπως παρατηρεί η κ. Γουντς, κάτι τέτοιο θα είχε σοβαρές συνέπειες τόσο όσον αφορά την ανωνυμία στο διαδίκτυο όσο και την ανάπτυξη των υπηρεσιών wi-fi. Θα φανεί στην πορεία το αν και κατά πόσο η χρήση κωδικού είναι όντως το αναγκαίο και πρόσφορο μέσο για τον συγκερασμό των συγκρουόμενων προαναφερθέντων δικαιωμάτων.

Τα πιο διαβασμενα