26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016
Παρακώλυση των Συγκοινωνιών: Για ποιο έγκλημα κατηγορούνται οι αγρότες


Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, έδωσε εντολή στους εισαγγελείς της χώρας να ερευνήσουν αλλά και να παρέμβουν όπου διαπιστώσουν ότι υπάρχει παρακώλυση των συγκοινωνιών λόγω των αγροτικών κινητοποιήσεων.

Σύμφωνα με το άρθρο 292 του Ποινικού Κώδικα, όπως αυτό πρόσφατα τροποποιήθηκε το με το Ν.4356/2015:

«1. Όποιος με πρόθεση παρεμποδίζει τη λειτουργία κοινόχρηστης εγκατάστασης που εξυπηρετεί τη συγκοινωνία και ιδίως αυτοκινητοδρόμου, σιδηροδρόμου, αεροπλάνου, λεωφορείου, ταχυδρομείου ή τηλεγράφου που προορίζονται για κοινή χρήση τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος.

2. Αν η πράξη της παραγράφου 1 είχε σημαντική διάρκεια επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι τρία (3) έτη.»

Αρχικά, το έννομο αγαθό που προστατεύει το συγκεκριμένο ποινικό αδίκημα είναι η εύρυθμη λειτουργία των κάθε είδους συγκοινωνιακών εγκαταστάσεων, που προορίζονται για κοινή χρήση. Σύμφωνα με την ΑΠ 1254/1993 το άρθρο 292 ΠΚ «αποσκοπεί στην εξασφάλιση της λειτουργίας συγκοινωνιακής εγκατάστασης κοινής χρήσης και την αποτροπή της παρακώλυσης των συγκοινωνιών που ενδιαφέρουν άμεσα το κοινωνικό σύνολο.»

Για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα του άρθρου 292 ΠΚ απαιτείται ο δράστης να έχει δόλο. Θα πρέπει δηλαδή είτε να γνωρίζει και να επιδιώκει το αποτέλεσμα της πράξης του (άμεσος δόλος α’ βαθμού) είτε να γνωρίζει και να αποδέχεται το αποτέλεσμα της πράξης του (άμεσος δόλος β’ βαθμού) είτε να γνωρίζει το αποτέλεσμα ως ενδεχόμενο και να το αποδέχεται (ενδεχόμενος δόλος). Η επαπειλούμενη ποινή για την τέλεση του εγκλήματος με δόλο είναι αυτή της φυλάκισης από 10 ημέρες έως 1 έτος και σε περίπτωση που συντρέχει η επιβαρυντική περίπτωση της παραγράφου 2 (σημαντική διάρκεια της πράξης) η ποινή είναι φυλάκιση από 10 μέρες έως 3 χρόνια.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως μέχρι την τροποποίηση της διάταξης με το Ν. 4356/2015, υπήρχε ζήτημα αναφορικά με το τι αποτελεί κοινόχρηστη εγκατάσταση που εξυπηρετεί τη συγκοινωνία. Συγκεκριμένα είχε κριθεί νομολογιακά (ΤριμΠλημΚιλκ 140/1994) αλλά υποστηριζόταν και από πολλούς θεωρητικούς, όπως τον Ιωάννη Μανωλεδάκη, πως ο δρόμος δεν εμπίπτει στην έννοια της εγκατάστασης κι άρα όποιος εμποδίζει τη λειτουργία αυτοκινητόδρομου δεν μπορεί να τιμωρηθεί για το συγκεκριμένο έγκλημα (ωστόσο μπορούσε να τιμωρηθεί για το έγκλημα του 431 ΠΚ). Παρόλα αυτά ο νομοθέτης πλέον ρητά συμπεριλαμβάνει τους αυτοκινητοδρόμους στις εγκαταστάσεις, των οποίων η λειτουργία αν παρεμποδιστεί, μπορεί να επισύρει ποινή φυλάκισης.

Τέλος άξιος αναφοράς είναι και ο τρόπος με τον οποίο είχαν αντιμετωπιστεί ποινικά παρόμοιου είδους κινητοποιήσεις αγροτών στο παρελθόν. Σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 2721/1999 είχε οριστεί πως «εξαλείφεται το αξιόποινο των πράξεων των άρθρων 290, 291 και 292 του Ποινικού Κώδικα που αφορούν την παρακώλυση συγκοινωνιών, καθώς και των παραβάσεων του άρθρου 34 παρ. 12 του ν. 2696/1999 και έχουν τελεστεί προ του Μαρτίου του έτους 1997, εκ μέρους αγροτών κατά τη διάρκεια αγροτικών κινητοποιήσεων με τη μορφή βίαιης διακοπής συγκοινωνιών και σε βάρος της αγροτικής και εθνικής οικονομίας.»

Δεκάδες δικογραφίες για το αδίκημα της παρακώλυσης συγκοινωνιών σχηματίστηκαν τον τελευταίο μήνα από τις υπηρεσίες Τροχαίας για τα «μπλόκα» των αγροτών και μένει να δούμε πώς θα χειριστούν αυτές τις υποθέσεις οι Εισαγγελείς και τα Δικαστήρια της χώρας.

Παρακώλυση των Συγκοινωνιών: Για ποιο έγκλημα κατηγορούνται οι αγρότες


Η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ευτέρπη Κουτζαμάνη, έδωσε εντολή στους εισαγγελείς της χώρας να ερευνήσουν αλλά και να παρέμβουν όπου διαπιστώσουν ότι υπάρχει παρακώλυση των συγκοινωνιών λόγω των αγροτικών κινητοποιήσεων.

Σύμφωνα με το άρθρο 292 του Ποινικού Κώδικα, όπως αυτό πρόσφατα τροποποιήθηκε το με το Ν.4356/2015:

«1. Όποιος με πρόθεση παρεμποδίζει τη λειτουργία κοινόχρηστης εγκατάστασης που εξυπηρετεί τη συγκοινωνία και ιδίως αυτοκινητοδρόμου, σιδηροδρόμου, αεροπλάνου, λεωφορείου, ταχυδρομείου ή τηλεγράφου που προορίζονται για κοινή χρήση τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος.

2. Αν η πράξη της παραγράφου 1 είχε σημαντική διάρκεια επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι τρία (3) έτη.»

Αρχικά, το έννομο αγαθό που προστατεύει το συγκεκριμένο ποινικό αδίκημα είναι η εύρυθμη λειτουργία των κάθε είδους συγκοινωνιακών εγκαταστάσεων, που προορίζονται για κοινή χρήση. Σύμφωνα με την ΑΠ 1254/1993 το άρθρο 292 ΠΚ «αποσκοπεί στην εξασφάλιση της λειτουργίας συγκοινωνιακής εγκατάστασης κοινής χρήσης και την αποτροπή της παρακώλυσης των συγκοινωνιών που ενδιαφέρουν άμεσα το κοινωνικό σύνολο.»

Για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα του άρθρου 292 ΠΚ απαιτείται ο δράστης να έχει δόλο. Θα πρέπει δηλαδή είτε να γνωρίζει και να επιδιώκει το αποτέλεσμα της πράξης του (άμεσος δόλος α’ βαθμού) είτε να γνωρίζει και να αποδέχεται το αποτέλεσμα της πράξης του (άμεσος δόλος β’ βαθμού) είτε να γνωρίζει το αποτέλεσμα ως ενδεχόμενο και να το αποδέχεται (ενδεχόμενος δόλος). Η επαπειλούμενη ποινή για την τέλεση του εγκλήματος με δόλο είναι αυτή της φυλάκισης από 10 ημέρες έως 1 έτος και σε περίπτωση που συντρέχει η επιβαρυντική περίπτωση της παραγράφου 2 (σημαντική διάρκεια της πράξης) η ποινή είναι φυλάκιση από 10 μέρες έως 3 χρόνια.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως μέχρι την τροποποίηση της διάταξης με το Ν. 4356/2015, υπήρχε ζήτημα αναφορικά με το τι αποτελεί κοινόχρηστη εγκατάσταση που εξυπηρετεί τη συγκοινωνία. Συγκεκριμένα είχε κριθεί νομολογιακά (ΤριμΠλημΚιλκ 140/1994) αλλά υποστηριζόταν και από πολλούς θεωρητικούς, όπως τον Ιωάννη Μανωλεδάκη, πως ο δρόμος δεν εμπίπτει στην έννοια της εγκατάστασης κι άρα όποιος εμποδίζει τη λειτουργία αυτοκινητόδρομου δεν μπορεί να τιμωρηθεί για το συγκεκριμένο έγκλημα (ωστόσο μπορούσε να τιμωρηθεί για το έγκλημα του 431 ΠΚ). Παρόλα αυτά ο νομοθέτης πλέον ρητά συμπεριλαμβάνει τους αυτοκινητοδρόμους στις εγκαταστάσεις, των οποίων η λειτουργία αν παρεμποδιστεί, μπορεί να επισύρει ποινή φυλάκισης.

Τέλος άξιος αναφοράς είναι και ο τρόπος με τον οποίο είχαν αντιμετωπιστεί ποινικά παρόμοιου είδους κινητοποιήσεις αγροτών στο παρελθόν. Σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 2721/1999 είχε οριστεί πως «εξαλείφεται το αξιόποινο των πράξεων των άρθρων 290, 291 και 292 του Ποινικού Κώδικα που αφορούν την παρακώλυση συγκοινωνιών, καθώς και των παραβάσεων του άρθρου 34 παρ. 12 του ν. 2696/1999 και έχουν τελεστεί προ του Μαρτίου του έτους 1997, εκ μέρους αγροτών κατά τη διάρκεια αγροτικών κινητοποιήσεων με τη μορφή βίαιης διακοπής συγκοινωνιών και σε βάρος της αγροτικής και εθνικής οικονομίας.»

Δεκάδες δικογραφίες για το αδίκημα της παρακώλυσης συγκοινωνιών σχηματίστηκαν τον τελευταίο μήνα από τις υπηρεσίες Τροχαίας για τα «μπλόκα» των αγροτών και μένει να δούμε πώς θα χειριστούν αυτές τις υποθέσεις οι Εισαγγελείς και τα Δικαστήρια της χώρας.

Τα πιο διαβασμενα